สู่ความหลุดพ้นด้วยโพชฌงค์ 7

โพชฌงค์  พระพุทธเจ้าได้ตรัสอธิบายไว้ว่า เป็นไปเพื่อความตรัสรู้ คือธรรมะที่เป็นไปเพื่อความตรัสรู้ เรียกว่าโพชฌงค์ ซึ่งมี ๗ ประการ อันได้แก่ สติโพชฌงค์ หรือ สติสัมโพชฌงค์ โพชฌงค์ หรือ สัมโพชฌงค์คือ เมื่อปัญญาที่เกิดพร้อมสติ ซึ่งระลึกรู้ลักษณะของนามธรรมและรูปธรรม สมบูรณ์ เป็นวิปัสสนาญาณแต่ละขั้นแล้ว ก็ประกอบด้วยโพชฌงค์ ๗ คือ องค์ธรรมของการตรัสรู้อริยสัจจธรรม

โพชฌงค์ ๗ ประการคือ สติสัมโพชฌงค์ ธัมมานัง วิจะโย ตะถา ธรรมะวิจะยะสัมโพชฌงค์ วิริยัมปีติ ปัสสัทธิ ปีติสัมโพขฌงค์ โพชฌังคา จะ ตะถาปะเร ปัสสัทธิสัมโพชฌงค์ สะมาธุเปกขะโพชฌังคา สำหรับ สัมโพชฌงค์ 7 ซึ่งเป็นธรรมที่เป็นองค์แห่งการตรัสรู้ มี 7 ประการ ดังนี้ 1 สติ : ความระลึกได้ 2 ธัมวิจยะ : การสอดส่องเลือกเฟ้นธรรม 3 วิริยะ : ความเพียร

นพ โพชฌงค์ สิริวิทยาปกรณ์  แต่เราไม่ได้นำโพชฌงค์ 7 มาปฏิบัติโดยตรง โพชฌงค์ 7 เป็นการอธิบายสภาวะธรรมที่จะปรากฏขณะกำลังเจริญ วิปัสสนา เช่น เจริญสติปัฏฐาน 4, อานาปานสติ 16 ขั้น จะเริ่มที่สติ ธัมมวิจยะ